Prawo jazdy na przyczepę – kiedy jest niezbędne?

Czy wystarczy prawo jazdy kategorii B do ciągnięcia przyczepy?

Zgodnie z art. 6 ustawy o kierujących pojazdami prawo jazdy kategorii B wystarczy do ciągnięcia przyczepy lekkiej lub przyczepy innej niż lekka (prawo jazdy kat B wraz z kodem 96), jeśli zespół pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) nie przekracza 4250 kg. Oznacza to, że możemy prowadzić samochód osobowy lub auto dostawcze do 3,5 t wraz z przyczepą lekką. Przekroczenie tej wartości będzie oznaczać potrzebę zdobycia dodatkowych uprawnień i niezbędny może okazać się kurs prawa jazdy kategorii B+E.

Możemy wyróżnić trzy możliwe warianty prawa jazdy kategorii B, które dają nieco inne uprawnienia w kwestii doboru i holowania przyczepy.

Prawo jazdy kategorii B

Wystarczy posiadać prawo jazdy kat. B, by mieć uprawnienia do kierowania pojazdem samochodowym wraz z przyczepą. Masa przyczepy nie może być większa niż masa ciągnącego samochodu, a zespół pojazdów nie może przekraczać dopuszczalnej masy całkowitej 3,5 t w przypadku przyczepy innej niż lekka. Przyczepa lekka, czyli przyczepa nieprzekraczająca dopuszczalnej masy całkowitej 750 kg, umożliwia przekroczenie DMC zespołu pojazdów powyżej 3,5 t, do maksymalnej masy wynoszącej 4,25 t.

Prawo jazdy kategorii B z kodem 96

Kod 96 dodany do prawa jazdy jest niezbędny w przypadku ciągnięcia przyczepy innej niż lekka, jeśli dopuszczalna masa całkowita zespołu pojazdów przekracza 3,5 t, ale jest mniejsza niż 4,25 t. Jest to niejako powiększenie masy zestawu pojazdów umożliwiający skorzystanie z dużej ilości przyczep, w tym większych przyczep kempingowych. Nadal jednak masa przyczepy nie może przekraczać masy pojazdu samochodowego.

Uzyskanie kodu 96 nie wiąże się z przejściem kosztownego kursu. Wystarczy posiadać już prawo jazdy kat. B i zdać specjalny egzamin praktyczny w Ośrodku Ruchu Drogowego.

Prawo jazdy kategorii B+E

Prawo jazdy kategorii B+E daje znacznie większe możliwości niż poprzednie warianty. Nic zresztą dziwnego, ponieważ jest to oddzielna kategoria prawa jazdy. Posiadając kategorię B+E możemy prowadzić zespołem pojazdów złożonym z samochodu osobowego lub dostawczego o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t oraz przyczepy również o masie do 3,5 t, czyli w teorii o łącznej masie nawet do 7 ton. Dlaczego w teorii? Według prawa polskiego DMC ciągnącego samochodu musi być przynajmniej o 1/3 wyższa niż przyczepy, tak więc niemożliwe jest ciągnięcie przyczepy o DMC 3,5 t. Nadal jednak jest to prawie podwojenie dopuszczalnej masy całkowitej zespołu pojazdów w porównaniu do poprzednich wariantów, dzięki czemu jest możliwość skorzystania nawet z dużej przyczepy kempingowej. Dodatkowo trzeba pamiętać, że długość zespołu pojazdów nie może przekroczyć 18,25 metrów.

Takie prawo jazdy wymaga jednak odbycia kursu na kategorię B+E w szkole jazdy oraz zdania egzaminu praktycznego. Oczywiście, żeby móc przystąpić do kursu trzeba najpierw posiadać prawo jazdy kategorii B.

Jaką przyczepę można holować?

Czy w takim razie wystarczy, że DMC zespołu pojazdów nie przekracza wartości 4250 kg w przypadku prawa jazdy kategorii B? Niestety sprawa nie jest taka prosta. Samochody różnią się między sobą pod względem wielkości i ciężaru, podobnie jak przyczepy, a ponadto również swojej mocy. Tak więc pod uwagę trzeba również wziąć różnicę w wielkości pomiędzy prowadzonym samochodem a ciągniętą przyczepą. Do tego przyda się nieco matematyki, a niezbędne informacje znajdziemy w dowodzie rejestracyjnym samochodu.

Rozporządzenie ministra infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia reguluje stosunek dopuszczalnej masy całkowitej, który powinien wynosić 1,33. Oznacza to, że waga samochodu powinna być o 1/3 większa niż masa przyczepy.

W ustaleniu, jaką przyczepę możemy holować własnym samochodem, pomogą informacje zawarte w dowodzie rejestracyjnym. Istotne dane znajdują się w rubrykach:

• F.1 – maksymalna masa całkowita pojazdu;
• F.2 – dopuszczalna masa całkowita samochodu;
• F.3 – łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu pojazdów, czyli suma DMC samochodu i DMC przyczepy;
• O.1 – maksymalna masa całkowita przyczepy z hamulcem;
• O.2 – maksymalna masa całkowita przyczepy bez hamulca.

W przypadku przyczepy z hamulcem obowiązywać będzie masa podana w punkcie O.1, natomiast w przypadku przyczepy bez hamulca masa w punkcie O.2. Dopuszczalna masa całkowita przyczepy nie może przekroczyć podanych wartości w tych punktach, a przyczepa obligatoryjnie musi być wyposażona w hamulec najazdowy, jeśli jej masa jest większa niż ta podana w pozycji O.2.

Przykładowo, jeśli w dowodzie rejestracyjnym w punkcie O.1 wpisana jest wartość 1400 kg, oznaczać to będzie, że samochód może holować przyczepę o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 1400 kg pod warunkiem, że przyczepa ma hamulec najazdowy.

Przyczepy

Kilka słów na temat samych przyczep. Przyczepa lekka to przyczepa o dopuszczalnej masie całkowitej do 750 kg. Jest to przyczepa, gdzie hamulec najazdowy nie jest konieczny. Czym jest hamulec najazdowy? Hamulec najazdowy to hamulec korzystający z siły, która powstaje podczas najeżdżania przyczepy na hamujący samochód.

Z hamulcem najazdowym lub hamulcem pneumatycznym, czyli takim, który jest uruchamiany z pozycji kierowcy, muszą poruszać się przyczepy przekraczające dopuszczalną masę całkowitą 750 kg. Takich przyczep dotyczy też pozycja O.1 w dowodzie rejestracyjnym.

Podsumowanie

Każdy kierowca z prawem jazdy kategorii B może ciągnąć przyczepę, jeśli tylko dopuszczalna masa całkowita zespołu pojazdów nie przekracza 3,5 t lub 4,25 t w przypadku holowania przyczepy lekkiej. Trzeba również dostosować masę przyczepy do wartości podanej w dowodzie rejestracyjnym samochodu w pozycjach O.1 w przypadku przyczepy z hamulcem lub O.2 w przypadku przyczepy lekkiej. Po zdaniu specjalnego egzaminu na kod 96 do prawa jazdy kategorii B możliwe jest również ciągnięcie przyczepy innej niż lekka z maksymalnym dopuszczalnym ciężarem zespołu pojazdów 4,25 t.

Jeśli jednak potrzebujemy ciągnąć przyczepę kempingową, która zapewni wygodę dla rodziny lub mamy do przewiezienia większą ilość rzeczy i niezbędna jest duża przyczepa, wówczas nie pozostaje nic innego jak ukończyć kurs prawa jazdy kategorii B+E, dzięki czemu możliwe będzie prowadzenie zespołu pojazdów o maksymalnej dopuszczalnej masie całkowitej wynoszącej prawie 7 t.